Dlaczego patelnia się wybrzusza? Jak tego uniknąć?
Spis treści:
Wybrzuszenie patelni staje się przeszkodą do sprawnego przyrządzania potraw. Dzieje się tak dlatego, że przy takim odkształceniu przygotowywana żywność za mocno nagrzewa się na środku, a za słabo (lub w ogóle) po bokach. Nie tylko wpływa to ujemnie na jakość posiłków, lecz także zabiera Ci Twój cenny czas poprzez konieczność dłuższego stania nad patelnią i ciągłego zwracania uwagi na to, co się na niej dzieje, żeby nic się nie przypaliło. Dlaczego więc pojawiają się odkształcenia?
Co powoduje wybrzuszenie dna patelni?
Nie da się wyszczególnić jednej konkretnej przyczyny, dla której jakiegokolwiek typu patelnie – do naleśników, do smażenia, grillowania – odkształcają się, ponieważ powodów często bywa kilka. Na przykład, czy kiedykolwiek zdarzyło Ci się włożyć rozgrzane naczynie do zimnej wody lub je nią zalać? Niezależnie od tego, czy na co dzień wykorzystujesz do smażenia patelnie Tefal, czy tańsze odpowiedniki, takie działanie może być przyczyną wstrząsu termicznego, czego skutkiem jest właśnie wybrzuszenie dna.
Kolejną przyczyną jest niewłaściwe używanie patelni na płycie indukcyjnej, która ma o wiele więcej mocy niż tradycyjna kuchenka z palnikami na gaz. Naczynie na indukcji dużo szybciej się nagrzewa – jego temperatura przy najwyższym ustawieniu palnika może osiągnąć nawet 500 stopni w 2-3 minuty. Takiego szybkiego i gwałtownego smażenia nie wytrzyma np. patelnia żeliwna, której szkodzą skoki temperatur. Jeśli nie chcesz jej uszkodzić, rozgrzewaj ją powoli.
Polecane patelnie
Dlaczego patelnie nie wytrzymują smażenia?
Podczas gdy odpowiednie użytkowanie może wydłużyć żywotność każdej patelni, smażenia nie wytrzymują te naczynia, których materiały pozostawiają wiele do życzenia. Długa żywotność Twojej patelni zależy więc również od tego, z czego jest wykonana. Na przykład te zrobione z aluminium bardzo szybko się nagrzewają, ale równie szybko tracą ciepło. Stanowi to przeszkodę dla efektywnego gotowania, ponieważ żywność często przywiera do spodu.
Co więcej, lekkość tego naczynia sprawia, że bardzo łatwo można je uszkodzić. Efekt? Wszystko to z czasem powoduje wybrzuszenia i odkształcenia. Poza tym zdarza się, że dno tańszych patelń nie jest dostatecznie grube. Odpowiedni spód pod smażenie np. mięs powinien mieć przynajmniej dwie lub trzy warstwy, co sprawia, że ciepło rozprowadzane jest po całej powierzchni spodu (tego typu rozwiązanie ma między innymi patelnia grillowa oraz japońska patelnia Wok z chropowatymi ściankami).
Warto więc wiedzieć, jakiego typu naczynia nadają się do smażenia jakich potraw, aby uniknąć ich szybkiego zniszczenia. Patelnie do naleśników idealnie nadają się do ich przygotowywania dzięki niskim ściankom, a także swojemu cienkiemu spodowi, który szybko się nagrzewa oraz równie gwałtownie traci swoje ciepło. Mniej masywne dno nadaje się ponadto do przyrządzania jajecznic, placków czy omletów. W przypadku innego typu potraw np. mięsnych, tego rodzaju dno kompletnie by się nie sprawdziło.
Dlaczego padają markowe i często drogie patelnie?
Markowe i drogie produkty często kojarzone są z byciem niezniszczalnymi. Niestety mija się to z prawdą, ale faktem jest, że z reguły spokojnie wystarczają na kilka lat. Na przykład patelnia ceramiczna (taka jak patelnia gerlach) jest odporna na zarysowania i zatarcia, sprawia, że nic nie przywiera do dna, żywność zachowuje składniki odżywcze, a także przez długi czas utrzymuje ciepło. Dlaczego więc zdarza się, że w pewnym momencie luksusowe naczynia nie nadają się już do korzystania?
Odpowiedzią jest niewłaściwe użytkowanie. Każde naczynie, szczególnie wyposażone w specjalne powłoki (np. patelnia Zwieger czy patelnia Ambition), ma swój limit temperatur, którego przekroczenie skutkuje wyniszczaniem się patelni, nie wspominając już o jedzeniu – spalonym czy za szybko podgrzanym. Co więcej, istnieje przekonanie, że drogie patelnie nie potrzebują być smarowane żadnym olejem, ponieważ już z założenia są nieprzywierające.
Jednak, aby funkcja ta dobrze zadziałała, konieczne jest smażenie żywności przynajmniej z odrobiną tłuszczu w odpowiedniej temperaturze. W celu uniknięcia więc takich sytuacji, jak przywieranie jedzenia do dna czy notoryczne go spalanie, użyj specjalnego termometru – laserowego czy szpilkowego – który pozwala na bezpieczne smażenie pod kontrolą. Poza tym taki zabieg ochroni Twoją patelnię przed przegrzewaniem się i pozwoli Ci używać jej przez lata, a Ty zaoszczędzisz pieniądze i czas.
Jak uniknąć wybrzuszania się patelni?
Najprostszym rozwiązaniem na zapobieganie odkształcania się dna patelni jest pozostawienie jej do ostygnięcia i umycie jej, kiedy będzie już całkowicie zimna. Dzięki temu unikniesz niechcianych, gwałtownych skoków temperatur, które negatywnie wpływają na żywotność naczynia. Poza tym należy dbać o jego ogólny stan, aby uniknąć niechcianych zniekształceń. Jak to zrobić? W przypadku czyszczenia patelni nie poleca się wkładania jej do zmywarki. Dlaczego?
Wysokie temperatury i intensywne mycie sprawiają, że szybciej się niszczy i traci swoje właściwości. Patelnia żeliwna (taka jak patelnia Tefal) w ogóle nie nadaje się do nieręcznego zmywania, gdyż grozi ono zużywaniem się jej warstwy ochronnej. Patelnie ceramiczne również powinny być czyszczone ręcznie, najlepiej w ciepłej wodzie z płynem, bo w przeciwnym wypadku stają się kruche. Jednak nie wszystkie modele tak negatywnie reagują na mechaniczne mycie. Patelnia tytanowa jest tego idealnym przykładem.
Wykazuje ona oporność na wysoką temperaturę wody, zarysowania wywołane przez sąsiednie naczynia w zmywarce oraz przede wszystkim nie szkodzą jej żadne detergenty, takie jak kapsułki czy płyn. Ponadto, w celu uniknięcia wybrzuszenia patelni, przy dokonywaniu wyboru i zakupu koniecznie zwracaj uwagę na wspomnianą już dostateczną grubość jej dna. Patelnia grillowa (taka jak patelnia Zwieger) jest bardzo dobrym przykładem odpowiedniego spodu.
Dłużej się rozgrzewa, ale także wolniej oddaje ciepło przygotowywanemu daniu. Dzięki tej właściwości idealnie nadaje się do duszenia, smażenia oraz właśnie grillowania mięsnych potraw przy dodaniu tylko niewielkiej ilości tłuszczu (staraj się nie pomijać tego kroku, jeśli chcesz, aby Twoja patelnia służyła Ci przez lata!). Trzymanie temperatury dna pozwala też Ci na zaoszczędzenie energii czy gazu, gdyż po skończeniu smażenia, patelnia wciąż będzie podgrzewać przygotowywane przez ciebie dania.
Podsumowując, używaj swojej patelni w odpowiedni sposób – inaczej ryzykujesz pojawieniem się wybrzuszenia na dnie. Myj ją wyłącznie ręcznie (chyba że posiadasz taką, która wykonana jest z przystosowanych do czyszczenia w zmywarce materiałów), podczas robienia potraw używaj nawet niewielkiej ilości tłuszczu oraz, przede wszystkim, naczynie nagrzewaj w kontrolowany sposób (szczególnie w przypadku płyty indukcyjnej!) zgodny z tym, z jakich materiałów jest ono wykonane. Dzięki tym regułom Twoja patelnia będzie służyć Ci przez lata.
Komentarze (0)