Ochrona przeciwprzepięciowa co to jest?
Spis treści:
Zewnętrzne akcesoria, takie jak gniazdka i listwy z rozgałęźnikami, także mogą być wyposażone w elementy chroniące przed przepięciami.
Jak powstaje przepięcie?
Przepięcia chwilowe są powodowane czynnikami zewnętrznymi, takimi jak wyładowania atmosferyczne. Na skutek uderzenia pioruna, następuje nagły wzrost napięcia w instalacji elektrycznej. Bez właściwie usytuowanych ochronników przeciwprzepięciowych, może w takiej sytuacji dojść do uszkodzenia elementów instalacji oraz urządzeń podłączonych do sieci.
Dla instalacji domu i mieszkania, groźne mogą okazać się trafienia pioruna w:
- budynek lub jego instalację odgromową,
- linię zasilającą budynku,
- zewnętrzne elementy instalacji, jak: oświetlenie zewnętrzne, sterowanie bramą, klimatyzacja, instalacja antenowa czy monitoring.
Przepięcie może mieć miejsce także wtedy, gdy wyładowanie atmosferyczne trafi w budynek sąsiedni lub oddalone nawet o kilka kilometrów urządzenia linii zasilającej.
Warto wiedzieć
Przyczyną przepięć mogą być także operacje przyłączania nowych obiektów do sieci elektrycznej oraz montaż i rozruch urządzeń o znacznym poborze mocy. Mówi się wtedy o tzw. przepięciach łączeniowych. Są one z reguły słabsze niż przepięcia chwilowe.
Co zabezpiecza wewnętrzna ochrona przeciwprzepięciowa?
Zasady ochrony przeciwprzepięciowej określają odpowiednie normy oraz rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. W myśl § 180. rozporządzenia, „Instalacja i urządzenia elektryczne (…), powinny zapewniać:
- dostarczenie energii elektrycznej o odpowiednich parametrach technicznych do odbiorników, stosownie do potrzeb użytkowych;
- ochronę przed porażeniem prądem elektrycznym, przepięciami łączeniowymi i atmosferycznymi, powstaniem pożaru, wybuchem i innymi szkodami;
- ochronę przed emisją drgań i hałasu powyżej dopuszczalnego poziomu oraz przed szkodliwym oddziaływaniem pola elektromagnetycznego.”
Duży udział w zapobieganiu pożarom instalacji, wybuchom oraz uszkodzeniom podłączonego do sieci sprzętu, ma właśnie ochrona przeciwprzepięciowa.
Warto wiedzieć
Znaczenie ochrony przeciwprzepięciowej rośnie także z uwagi na coraz większą wartość urządzeń elektrycznych i elektronicznych użytkowanych na co dzień. Niestety, pomimo stosowania wszystkich nowoczesnych rozwiązań, nie da się kompletnie wyeliminować ryzyka uszkodzenia urządzeń zasilanych z sieci.
Do dobrych praktyk, należy stosowanie dodatkowych zabezpieczeń w postaci listw przeciwprzepięciowych lub adapterów do gniazdek z rezystorami. Jest to znakomite uzupełnienie wewnętrznej ochrony przeciwprzepięciowej domowej instalacji elektrycznej. Stosowanie komponentów dobrej klasy niesie ze sobą wiele dodatkowych korzyści.
Polecane listwy zasilające
Jaka listwa przeciwprzepięciowa będzie dobra?
Dobra listwa przeciwprzepięciowa musi być wyposażona w odpowiedni, szybki element ochronny. Często spotyka się akcesoria tego typu wyposażone w bezpieczniki topikowe. Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że działają one zbyt wolno, aby zapobiec uszkodzeniu sprzętu podczas chwilowego przepięcia wywołanego uderzeniem pioruna w instalację.
Zdecydowanie szybciej działają rezystory, takie jak warystor lub transil. Listwa lub adapter gniazdka powinny być wyposażone przynajmniej w jeden element tego typu, aby można było mówić o tym, że mogą pełnić funkcję ochrony przeciwprzepięciowej.
Zalety i wady listwy przeciwprzepięciowej z filtrem
Zalety
- ochrona przed szkodliwym działaniem pola elektromagnetycznego
- dostarczanie energii o odpowiednich parametrach do podłączonych odbiorników
- możliwość podłączenia wszystkich odbiorników z danego stanowiska
- redukcja zagrożeń wynikających z różnicy potencjałów
- dodatkowy poziom zabezpieczenia oprócz wewnętrznej ochrony przeciwprzepięciowej
Wady
- wysoka cena listwy przeciwprzepięciowej w porównaniu do zwykłych rozgałęźników
- duży rozmiar listwy
- ograniczona długość przewodu zasilającego
Wybierając zewnętrzne akcesoria ochrony przeciwprzepięciowej w postaci listwy, warto zadbać o właściwe parametry takiego urządzenia. Do najistotniejszych należą: liczba gniazdek, długość przewodu, maksymalne obciążenie (dla wszystkich gniazdek). Listwę lub adapter gniazdka można uznać za przeciwprzepięciowe, jeżeli czas reakcji układu ochronnego wynosi poniżej 25 ns. Urządzenie powinno oferować odpowiedni poziom absorbcji energii, napięcia progowego oraz właściwy maksymalny prąd impulsu.
Dla ochrony i poprawy jakości działania urządzeń, korzystających ze złącza RJ-45 ethernet lub telefonicznego złącza RJ-11, warto wybrać listwę przepięciową z filtrem elektromagnetycznym EMI/RFI. Model dedykowany stanowiskom z telewizorem, może być także wyposażony w gniazda pozwalające na ochronę przeciwprzepięciową anteny i filtrowanie sygnału.
Komentarze (0)