Czym jest filtr fotograficzny? Jak wybrać najlepszy?

Nie tylko rodzaj aparatu i obiektywu wpływa na jakość fotografii, które wykonujemy. Na finalny efekt składa się także cała gama dodatków, między innymi filtry na obiektyw.

Do czego służy filtr fotograficzny?

Filtry fotograficzne zazwyczaj występują w formie płaskiego pierścienia, bezpośrednio nakręcanego na obiektyw. Ich budowa umożliwia stosowanie kilku jednocześnie (istnieje opcja nakręcenia ich na siebie nawzajem). Dzięki kompaktowym filtrom na obiektyw zmodyfikujesz oświetlenie, jeżeli zależy Ci na wysokiej jakości zdjęć. Blokują one światło wpadające do obiektywu, wskutek czego zwiększa się kontrast zdjęcia, a refleksy świetlne zostają wyeliminowane. Ich właściwości szczególnie sprawdzą się w plenerze, ponieważ pozwalają zachowywać prawidłową ekspozycję sceny, nawet w bardzo jasnym świetle. Odpowiednio dobrany filtr na obiektyw umożliwia poprawne naświetlenie całego kadru, bo nadmiar światła zostanie zablokowany.

Co ważne, filtry na obiektyw stanowią także dodatkowe zabezpieczenie soczewki aparatu przed zabrudzeniami kurzem czy uszkodzeniami mechanicznymi. Oprócz ochrony i uzyskania poprawnej ekspozycji na zdjęciu filtry korygują albo uwydatniają także kolory znajdujące się na fotografii. W zależności od sytuacji mogą ocieplać bądź ochładzać barwy, a także uwypuklać kontrast i ożywiać kolorystykę. Konkretne rodzaje filtrów do aparatu mogą także dodawać do zdjęć specyficzne efekty, takie jak eliminowanie odbicia z szyby i tafli wody czy wydobywanie głębi kolorów w wyblakłym krajobrazie.

Polecane filtry fotograficzne

Jakie są rodzaje filtrów fotograficznych?

Obecnie, ze względu na rozwój fotografii nie tylko jako dziedziny profesjonalnej, ale także jako zajęcia hobbystycznego, powstają coraz to nowe rodzaje filtrów do lustrzanek. Konkretne modele należy stosować zgodnie z zapotrzebowaniem.

• Filtry UV. Powstały w celu ochrony aparatu przez przed promieniowaniem ultrafioletowym, szczególnie podczas fotografowania plenerowego. Obecnie aparaty są bardziej odporne na działanie promieni UV, dlatego ten rodzaj filtra głównie ma charakter ochronny – zabezpiecza przednią soczewkę przed brudem, zawilgoceniem oraz rysami. Nie ma on widocznego wpływu na zdjęcia, ponieważ nie modyfikuje kolorów ani nie dodaje specjalnych efektów.
• Filtry polaryzacyjne. Ich podstawową zaletą jest eliminowanie odblasków oraz odbicia światła na niemetalowych powierzchniach, np. na wodzie, szybach czy liściach. Umożliwia to dotarcie do dna zbiornika wodnego czy wnętrza sklepu za szybą wystawową. Kolejnym plusem tego typu filtrów jest zwiększenie kontrastu na zdjęciach, efekt ten szczególnie dobrze wygląda przy fotografiach nieba, które stają się intensywnie niebieskie.Właściwości filtrów polaryzacyjnych sprawiają, że są one przede wszystkim zalecane dla fotografów krajobrazowych, ulicznych bądź wakacyjnych. Jednocześnie, gdy będziesz chciał fotografować krajobraz na przykład w formie panoramy, musisz pamiętać, że przesuwanie aparatu z filtrem polaryzacyjnym może powodować nierówne, ciemne plamy na niebie, wskutek czego zdjęcie będzie wyglądało sztucznie.
• Filtry o neutralnej gęstości (filtry szare ND). Jest to typ filtrów, który swoim działaniem przypomina okulary przeciwsłoneczne. Mają ciemne i szare tło, choć nie wpływa to na kolorystykę zdjęcia, a jedynie skutkuje ograniczeniem ilości światła wpadającego do obiektywu. Różnice między nimi to właśnie intensywność blokowania światła. Dzięki temu bez prześwietlania obrazu możesz uchwycić rozmyte chmury na niebie, wodospady bądź jadące samochody, jeżeli stosujesz długie czasy otwarcia migawki.
• Filtry połówkowe. Inna nazwa tego rodzaju filtrów to filtry gradientowe. Ich działanie jest analogiczne do opisanych wyżej filtrów ND, chociaż ich efekt stosuje się tylko do części kadru. Z tego powodu idealnie nadają się do fotografii krajobrazowej, jeśli chcesz wyrównać stopień jasności między różnymi planami, na przykład między jasnym morzem a ciemnymi zabudowaniami na brzegu. Filtry połówkowe należy dobierać ze względu na rodzaj gradientu, jaki posiadają. Między ciemną a jasną stroną filtra może być krawędź ostra, odpowiednia dla płaskiego horyzontu, krawędź miękka, która sprawdzi się, gdy horyzont nie jest regularny lub krawędź odwrócona, stosowana przede wszystkim do fotografowania wschodów i zachodów słońca.
• Kolorowe filtry korekcyjne. Ich podstawowym zastosowaniem jest korekcja kolorystyki sceny, gdyż umożliwiają podbijanie wybranych odcieni kolorów. Są odpowiednie także do fotografii czarno-białej, ze względu na to, że mogą różnicować odcienie szarości oraz zwiększać kontrast.
• Filtry close-up. Jest to rodzaj zwany także soczewką makro. Jego główny atut to powiększanie fotografowanego obiektu. Ten efekt nie może zostać podrobiony w trakcie cyfrowej obróbki zdjęcia. Aby wybrać odpowiedni stopień powiększenia w filtrze close-up, należy zdecydować, jak małe obiekty chce się fotografować.
• Filtry infrared. Filtry IR są stosowane do fotografowania w podczerwieni. Zmieniają rozkład światła na inny niż ten widoczny gołym okiem. Sprawdzają się najlepiej podczas pełnego słońca, kiedy jest najwięcej promieniowania IR. Ciekawy efekt daje fotografowanie wówczas zielonych roślin, ponieważ w filtrze infrared wyjdą one zupełnie białe.

Jak dobrać pasujący filtr na obiektyw?

Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na to, aby filtr posiadał odpowiedni dla Twojego obiektywu rodzaj mocowania. Jeżeli chcesz kupić filtr nakręcany, czyli inaczej kołowy – bezpośrednio montowany na obiektywie – powinieneś sprawdzić jego średnicę, grubość oprawki i szkła, a także ilość i rodzaj zastosowanych powłok. Kluczowe jest, by średnica filtru nakręcanego była taka sama jak średnica gwintu Twojego obiektywu. Przy wyborze grubości oprawki należy mieć na uwadze fakt, że te najgrubsze niekiedy powodują winietowanie na brzegach kadru, zatem szczególnie do obiektywów szerokokątnych zaleca się stosowanie jak najcieńszych.

Jeżeli interesuje Cię filtr do dużego, profesjonalnego teleobiektywu, który posiada wyjątkowo długą ogniskową (na przykład 500 czy 600 mm), wybierz filtry typu drop-in. Warto pamiętać, że do tego typu obiektywów – ze względu na wypukły kształt i dużą średnicę przedniej soczewki – nie mogą być wykorzystywane filtry nakręcane. Jeżeli szukasz filtrów odpowiednich dla fotografii krajobrazowej, zwróć uwagę na filtry kwadratowe i prostokątne. Montowane są one za pomocą specjalnego uchwytu, który umieszcza się przed przednią soczewką obiektywu, co czyni filtr rozwiązaniem zdecydowanie bardziej uniwersalnym, pasującym do różnych obiektywów. Dzięki specjalnym przejściówkom mogą być stosowane z wieloma modelami. Ich zaletą jest także fakt, że montuje i wymienia się je dużo łatwiej, co z pewnością sprawdzi się w przypadku fotografii plenerowej.

Rodzaje filtrów do obiektywów powinny być dobierane adekwatnie do efektów, jakich oczekujesz od swoich zdjęć. Zdecydowanie warto na początku zaopatrzyć się w filtr UV bądź filtr ochronny, ponieważ jego właściwości pozwolą Ci uniknąć porysowania lub stłuczenia obiektywu. Gdy planujesz zająć się fotografią krajobrazową, wyposaż się także w filtr szary oraz filtr polaryzacyjny, gdyż ich efektów nie da się podrobić w programach do obróbki zdjęć.

Polecane artykuły

Jak wybrać filtr polaryzacyjny? Który najlepszy? Czy warto?

Studio fotograficzne – co warto kupić?

Rodzaje filtrów fotograficznych – co warto o nich wiedzieć?