Karate czy judo - co wybrać? Jakie akcesoria są niezbędne?

Karate – co daje?

Trenując karate, angażujemy do pracy wiele mięśni jednocześnie, co pozwala nam na osiągnięcie wymarzonej sylwetki. Ponadto, ta dyscyplina sportowa przeciwdziała tworzeniu się wad postawy. Karate jest pomocne nie tylko, jeśli chcemy nadać ciału odpowiedni wygląd. Kształtuje ono także nasz charakter. Ta sztuka walki:

• pozwala opanować umiejętności z zakresu samoobrony, dzięki czemu możemy przeciwstawić się naszym agresorom,
• wprowadza do życia dyscyplinę charakterystyczną dla karate, posłuszeństwo i umiejętność panowania nad gniewem, dzięki czemu stajemy się mniej agresywni,
• zwiększa pewność siebie,
• przywraca i kształtuje wiarę we własne możliwości,
• uczy cierpliwości, wytrwałości, uczciwości, zasad fair-play,
• ćwiczy silną wolę, samokontrolę i pokorę,
• wpaja szacunek do partnera, trenera i samego siebie.

Karate – co znaczy?

Słowo „karate” tłumaczy się jako „pusta ręka”, „naga ręka”, „ręka bez broni”. Takie nazewnictwo wiąże się z tym, iż dyscyplina ta wykształciła się i rozwinęła na Okinawie (Japonia) w czasie, gdy na wyspie tej zabronione było noszenie broni. Warto jednak pamiętać, że nazwa „karate” została oficjalnie zatwierdzona dopiero w 1936 roku. Wcześniej można było spotkać także inne zapisy określające tę sztukę walki jako „chińska ręka” lub „chiński sposób walki”. Można zatem domniemywać, iż korzenie karate wywodzą się z Chin.

Karate – kiedy powstało?

Okinawa przez wieki była miejscem, w którym ścierały się wpływy Chin i Japonii. Ataki piratów, intrygi polityczne, wizyty samurajów i Tajwańczyków, wojny domowe pomiędzy klanami mieszkającymi na wyspie – wszystkie te problemy sprawiały, że wyspa pogrążała się w chaosie. Aby ukrócić te praktyki, król Sho Shin wprowadził w 1477 roku zakaz posiadania broni i uprawiania sztuk walki.

Od tej pory mieszkańcy wyspy zaczęli potajemnie ćwiczyć sztukę walki, którą dzisiaj określa się mianem „karate”. Tak naprawdę jest ona jednak o wiele starsza. Szacuje się bowiem, że powstała przeszło dwa tysiące lat temu w Chinach. To jednak mieszkańcy Okinawy znacząco przyczynili się do jej rozwoju, stopniowo zmieniając karate z utylitarnego systemu walki w sztukę ustawicznego doskonalenia samego siebie i swych umiejętności.

Karate – rodzaje

Na świecie istnieje ponad 100 różnych odmian karate, których wspólnych mianownikiem jest obrona bez użycia broni. Uwzględniając historycznie pierwszy podział, wyróżniamy karate:

• Shuri-Te,
• Naha-Te,
• Tomari-Te

Nazwy tych rodzajów karate pochodzą od nazw miast, gdzie znajdowały się duże i prężnie rozwijające się szkoły karate na Okinawie.

Współczesna podstawowa klasyfikacja dzieli karate na:

• okinawskie – obejmuje te style i szkoły, które powstały na Okinawie i na wyspie mają swe kwatery główne. W karate tym stosuje się stare, oryginalne formy.
• japońskie – to style i szkoły z rodowodem japońskim, gdzie w latach 20. XX wieku część mistrzów okinawskich zaczęła rozpowszechniać swoje umiejętności. Karate japońskie cechuje się tym, iż stare, oryginalne okinawskie formy zostały w mniejszym lub większym stopniu zmodernizowane.

Inny podział obejmuje:

• karate klasyczne – obejmuje ono sztukę walki, która istniała przed 1868 rokiem, kiedy to uderzenia wykonywano z pełną siłą i na całe ciało. W tym wypadku nie kontroluje się techniki, a wszystkie ciosy i chwyty wykonywane są w taki sposób, aby w rzeczywistej walce skutecznie zatrzymać przeciwnika. Wykorzystuje się zatem filozofię walki stosowaną przez wojowników.
• karate tradycyjne – to karate, które wytworzyło się wraz z nastaniem epoki Menji, kiedy to rząd japoński zdecydował o zaprzestaniu propagowania filozofii wojownika. Wówczas zaczęto odchodzić od faktycznego zastosowania karate w walce z przeciwnikiem na rzecz duchowego i fizycznego rozwoju ćwiczącego. W tym wypadku wykonywane techniki są kontrolowane.
• karate zmodernizowane – powstało po drugiej wojnie światowej w wyniku zabiegów dostosowujących karate do rywalizacji sportowej. Powstały także nowe techniki, dzięki którym karate stało się dyscypliną sportową.

Cechą charakterystyczną karate jest mnogość stylów, dzięki którym możemy uczyć się różnych technik samoobrony. Shotokan, Goju-ryu, Kyokushin, Shohei-Ryu, Shorinji Kempo, Wado-Ryu czy też Ashihara to tylko niektóre z możliwości, jakie mamy, jeśli chcemy połączyć filozofię karate z samoobroną. Dla wielu osób jednak karate to nie tylko dyscyplina sportowa, ale przede wszystkim określony styl życia, który dzięki ściśle określonym zasadom stanowi drogę do stałego doskonalenia samego siebie.

Karate – mistrz

W karate bardzo ważna jest relacja mistrz-uczeń. To sensei wskazuje prawidłowy kierunek drogi i daje przykład nienagannej postawy. Jest wzorem do naśladowania. Cały czas doskonali swoją technikę, aby być o krok przed uczniem i w ten sposób przekazywać mu zdobytą wiedzę.

Karate – jak zacząć?

Jeśli chcemy ćwiczyć karate, wystarczy zapisać się do klubu karate, który znajduje się w naszej okolicy bądź prowadzi sekcję w okolicznym mieście/wsi. Przed rozpoczęciem treningu warto jednak sprawdzić opinie o miejscu, w którym zamierzamy trenować. Można zapytać osób w nim ćwiczących bądź przeczytać komentarze w Internecie. Istotna jest bowiem renoma klubu.

Niektóre z placówek oferują darmowe pierwsze zajęcia bądź pozwalają na przyjrzenie się jednemu z treningów. Warto z takiej możliwości skorzystać, gdyż wówczas przekonamy się, czy ta dyscyplina sportowa nam odpowiada. Trenując karate, nie potrzebujemy ani specjalistycznego obuwia, ani ochraniaczy. Na pierwszych zajęciach niepotrzebna nam będzie również karatega.

Nie warto również na własną rękę trenować chwytów, uderzeń czy też kopniaków tylko po to, aby mieć pewną podstawową wiedzę. Tym sposobem możemy wyrządzić sobie więcej szkód niż pożytku, na przykład poprzez przyswojenie niewłaściwej techniki. Pamiętajmy, że złe nawyki trudno wyplenić. Wszystkiego nauczy nas profesjonalny instruktor. Karate zacznijmy zatem od wyboru dobrego klubu.

Karate – akcesoria

Na początku naszej drogi z karate nie potrzebujemy wielu akcesoriów. Wystarczy jedynie karatega oraz pas. Zazwyczaj bowiem walczymy boso, nie wykorzystując żadnego dodatkowego wyposażenia. Gdy jednak stajemy się bardziej zaawansowani i uczestniczymy w walkach turniejowych, warto zaopatrzyć się w ochraniacze na piszczele i stopy, makiwary, łapy trenera czy też worek treningowy. O tym, czy powinniśmy zakupić dodatkowy sprzęt, poinformuje nas instruktor.

Jaka karatega?

Pytanie, które zadaje sobie każda osoba zafascynowana karate, która zamierza rozpocząć naukę. Strój treningowy powinien mieć przede wszystkim odpowiednią kolorystykę. Początkujące osoby zazwyczaj proszone są o zakupienie białego kimono. Gdy osiągną poziom mistrzowski, czego przejawem jest noszenie czarnego pasa, mogą przywdziać strój czarny lub w kolorze, który dana szkoła dopuszcza jako „mistrzowski”.

Czasami osoby początkujące noszą stroje czerwone, zielone lub białe ze specjalnymi haftami, co zależy od tego, jakie wymagania stawia dana szkoła walki. Wybór karategi warto zatem skonsultować z trenerem lub po prostu wybrać najbezpieczniejszą opcję, czyli strój biały.

Oprócz kolorystyki ważne jest to, aby kimono nie ograniczało ruchów. Strój do karate składa się z bluzy i spodni. Każda z tych części musi być zatem odpowiednio dopasowana do budowy i wzrostu osoby ćwiczącej. Najlepiej zdecydować się na kroje proste i klasyczne, które wyposażone będą w dodatkowy sznurek do ściągania, co zapobiegnie niekontrolowanym ruchom kimona.

Z uwagi na to, iż uprawianie karate wiążę się z dużym wysiłkiem fizycznym, warto zadbać o to, aby karategi wykonane było z bawełny, która pozwoli naszej skórze oddychać. Pamiętajmy jednak o tym, że podczas prania materiał ten może się skurczyć. Dlatego warto zdecydować się na strój o rozmiar większy.

Jaki pas do karate?

W tym wypadku najistotniejszą kwestią jest kolorystyka pasa, która świadczy o stopniu zaawansowania osoby ćwiczącej. Jeśli rozpoczynamy swoją przygodę z karate, powinniśmy nosić pas biały. Kolor ten symbolizuje nadzieję, entuzjazm oraz możliwość osiągnięcia i przyjęcia wszystkiego. Oznacza początek drogi doskonalenia samego siebie.

Nie powinno się go prać, nawet jeśli jest bardzo zabrudzony. Wchłonięty pot i kurz świadczy bowiem o przebytej drodze i trudzie, jaki włożyliśmy w treningi. Niektóre szkoły pozwalają na założenie białego pasa dopiero po tym, jak zdobędziemy już pewne umiejętności i zaliczymy pierwszy egzamin. Warto zatem skonsultować jego zakup z trenerem, aby nie popełnić faux pas.

Jaka długość pasa karate?

Wybierając pas do karate, powinniśmy zwrócić uwagę także na jego długość. Zależy ona przede wszystkim od obwodu pasa osoby ćwiczącej oraz jej preferencji wobec tego, jak długie końcówki pasa mają pozostać po jego zawiązaniu. Pamiętajmy przy tym, że pasem musimy się dwukrotnie owinąć wokół talii.

OBWÓD W PASIE

• do 55 cm
• od 50 do 65 cm
• od 60 do 75 cm
• od 70 do 95 cm
• od 90 do 105 cm
• od 100 do 120 cm

DŁUGOŚĆ PASA

• 220 cm
• 240 cm
• 260 cm
• 280 cm
• 300 cm
• 320 cm

Karate – jak zawiązać pas?

Prawidłową technikę wiązania pasa poznaje się na jednych z pierwszych treningów. Zazwyczaj trzeba dwukrotnie owinąć pas wokół talii, a następnie zawiązać go, wykorzystując w tym celu węzeł płaski w taki sposób, aby obejmował on dwie pętle pasa, które opasują nasze ciało. Niektóre szkoły karate przyjmują inne techniki wiązania pasa – wszystkiego nauczymy się na pierwszych zajęciach.

Karate – jaki pas jest najmocniejszy (najwyższy rangą)?

Pas w karate to nie tylko dodatek, który służy do połączenia dwóch części kimona. Obrazuje on przede wszystkim stopień zaawansowania ćwiczącego. Jak zostało wspomniane, początkujący uczeń otrzymuje pas biały, który jest symbolem narodzin i początku drogi. Porównuje się go wówczas do rośliny, która kiełkując, przebija ziemię i spotyka jasne światło słoneczne.

Wraz z nabywaniem nowych umiejętności i zaliczaniem egzaminów uczeń może sięgać po pasy w innych kolorach, które również mają swoją określoną symbolikę. Pas w kolorze:

• żółtym – po przyzwyczajeniu się rośliny do białego, początkowego światła, natrafia ona na żółte światło słoneczne, które daje mu nową siłę i pozwala rosnąć,
• pomarańczowym – oznacza słońce, które z każdą godziną dnia rośnie w siłę, stopniowo ogrzewając roślinę i przygotowując ją do dojrzewania,
• zielonym – dzięki stabilnemu blaskowi słońca roślina zaczyna dojrzewać i staje się intensywnie zielona,
• niebieski – roślina pnie się coraz wyżej, by sięgnąć nieba,
• brązowy – dzień powoli chyli się ku końcowi, a niebo ciemnieje, z kolei roślina z pokorą chyli się ku brązowej ziemi, z której wyrosła,
• czarny – to koniec, a zarazem początek nowej drogi – roślina umiera, jednak z niej narodzi się nowa, która rozpocznie naukę od początku, mając jednak wiedzę i doświadczenie. To najwyższy rangą pas karate. Warto jednak pamiętać, że również on podlega gradacji (1-10 DAN, gdzie stopień 10. oznacza osiągnięcie ideału na drodze karate. Zazwyczaj przyznaje się go karatece pośmiertnie).

Należy przy tym pamiętać, iż wyżej wymienione kolory i ich kolejność dotyczy karate tradycyjnego. W zależności od rodzaju i stylu karate mogą się one różnić.

Jaki worek do karate?

Podczas bardziej zaawansowanych treningów możemy wykorzystać worek treningowy do karate. Przyrząd ten pozwoli nam na wykonywanie silnych i precyzyjnych uderzeń oraz kopnięć.

Wybierając worek treningowy, w pierwszej kolejności powinniśmy zwrócić uwagę na materiał, z którego został wykonany. Najbardziej wytrzymały jest worek ze skóry naturalnej. Wysoka cena sprawia jednak, że dla wielu osób jest to produkt niedostępny. Warto zatem zdecydować się na plawil, czyli materiał wykorzystywany do produkcji namiotów wojskowych czy plandek. Jest on tańszy niż skóra naturalna, a cechuje się bardzo dobrą wytrzymałością.

Przy zakupie worka treningowego warto również zwrócić uwagę na kształt mocowań – najlepiej jeśli będą to mocowania w kształcie trójkąta. Dzięki nim ciężar worka rozchodzi się równomiernie, a taśmy mocujące nie zrywają się. Ważne jest również to, aby poszczególne elementy łańcucha, na którym wisi worek, były zgrzewane. Są wówczas trwalsze.

Karatecy łamią deski

Praktyka rozbijania desek lub płyt za pomocą jednego uderzenia jest dosyć popularna w karate. Stanowi ona test wprowadzony po to, aby zawodnik mógł udowodnić umiejętność kumulowania swojej siły w jednym punkcie. Łamanie desek jest niezwykle widowiskowe i często towarzyszy pokazom, na których swe umiejętności prezentują karatecy. Oprócz siły wymaga to jednak przede wszystkim odpowiedniej techniki, którą można poznać na zajęciach karate.

Karate dla dzieci

Jeśli chcemy poprawić kondycję i koordynację ruchową naszego dziecka, powinniśmy zapisać go na treningi karate. Co więcej, sport ten uczy samodyscypliny, skupienia, koncentracji oraz ustawicznego doskonalenia swoich umiejętności i charakteru. To również świetna okazja do spotkania się z rówieśnikami i zmierzenia się z nimi w atmosferze wzajemnego szacunku i uznania.

Judo – co daje?

Trenując judo, możemy być pewni, iż nasza kondycja oraz ogólna wydolność organizmu ulegnie poprawie. Sport ten pozwoli nam zrzucić zbędne kilogramy i zadbać o odpowiednią sylwetkę. Angażuje do pracy wiele mięśni, dzięki czemu pomaga nam w zachowaniu sprawności fizycznej. Kładzie nacisk nie tylko na tężyznę fizyczną, ale również na zręczność i szybkość, poprawiając w ten sposób koordynację ruchową.

Ponadto, stymuluje mózg. Wymaga bowiem nieustannego myślenia co do obranej strategii i jej konsekwencji. Uczy dyscypliny i szacunku do przeciwnika, trenera i samego siebie. Ćwiczy cierpliwość, samodyscyplinę oraz asertywność, czyli te cechy charakteru, które są niezwykle przydatne w życiu codziennym.

Judo – kiedy powstało?

Judo w porównaniu z innymi wschodnimi sztukami walki to dosyć młoda dyscyplina. Powstało w 1882 roku, kiedy to Jigoro Kano po raz pierwszy użył terminu „judo” do opisania systemu walki, który stworzył. W tym czasie powstała również pierwsza szkoła judo – Kodokan.

Judo – co oznacza?

Termin „judo” można tłumaczyć z japońskiego jako „łagodna/szlachetna droga” lub „droga do miękkości”. Warto przy tym pamiętać, iż słowo „judo” było używane już wcześniej przez niektóre szkoły ju-jitsu. Jigoro Kono aby odróżnić swój nowoczesny system walki od techniki przyjętej przez niektóre szkoły ju-jitsu, dodał do słowa „judo” słowo „Kodokan”. Tak też powstało „Kodokan judo”, czyli „miejsce, gdzie można nauczyć się łagodnej drogi”.

Judo – historia

Nie byłoby judo, gdyby nie wątła postura Jigoro Kano, która była przyczyną drwin ze strony jego rówieśników. Tężyzny fizycznej miało dodać mężczyźnie ju-jitsu. Napotkał on jednak trudności ze znalezieniem mistrza. Po żmudnych poszukiwaniach trafił do szkoły Tenjin Shin'yō-ryū, gdzie rozpoczął intensywny i systematyczny trening, w międzyczasie opracowując własną technikę walki. Już po kilku latach zaczął prowadzić swoją szkołę, którą wkrótce przekształcił w Kodokan, zwany także Instytutem Poszukiwania Drogi.

Judo – kiedy zacząć?

Treningi tej sztuki walki można rozpocząć w każdym wieku. Judo to bowiem sport dla każdego. Pewne ograniczenia wiekowe dotyczą jednak najmłodszych. Naukę tej dyscypliny rozpocząć mogą dzieci w wieku 4-5 lat, pod warunkiem że ich rozwój psychiczny na to pozwala, czyli są one na tyle samodzielne, że mogą przebywać na treningu bez mamy i taty.

Judo – kategorie wagowe

Walki w judo odbywają się w kategoriach wagowych, różnych dla kobiet i mężczyzn.

KOBIETY

• poniżej 48 kg
• 48 - 52 kg
• 52 - 57 kg
• 57 - 63 kg
• 63 - 70 kg
• 70 - 78 kg
• powyżej 78 kg

MĘŻCZYŹNI

• poniżej 60 kg
• 60 - 66 kg
• 66 - 73 kg
• 73 - 81 kg
• 81 - 90 kg
• 90 - 100 kg
• powyżej 100 kg

Judo – akcesoria

Podobnie jak w przypadku karate, do rozpoczęcia treningów w judo potrzebny jest jedynie odpowiedni strój (judoga) oraz pas. Z czasem możemy dołączyć worki i grusze treningowe lub inne akcesoria. Na początku naszej drogi z judo pojawia się jednak zasadnicze pytanie – jaka judoga sprawdzi się najlepiej?

Przede wszystkim ta wykonana z bawełny. Jest ona wytrzymała, dzięki czemu w walce nie rozerwie się. Ponadto, przepuszcza powietrze, pozwalając skórze oddychać. Wybierając judogę, powinniśmy zwrócić uwagę także na jej gramaturę oraz rozmiar:

• judoga – jaka gramatura? – strój pojedynczo tkany ma gramaturę w zakresie 300–550 g/m². Oznacza to, że jest lżejszy, cieńszy i mniej grzeje. Judoga podwójnie tkana o gramaturze 650–1050 g/m² jest przydatna zwłaszcza podczas zawodów – przeciwnikowi trudniej za nią chwycić. Jest jednak cięższa.
• judoga – jaki rozmiar? – strój do judo powinien być większy o rozmiar od rozmiaru ubrań, które na co dzień nosimy. W praniu bawełna może się skurczyć, a za ciasna judoga nie będzie sprzyjała efektywnemu treningowi.

Jak składać judogę?

Prawidłowa technika składania judogi jest wymagana do zdobycia 6. stopnia kyu. Istnieje kilka metod estetycznego złożenia judogi, w zależności od tego, jaki został przyjęty w szkole, do której uczęszczamy. W każdej z technik na koniec otrzymujemy niewielkich rozmiarów, kwadratowy lub prostokątny „pakunek”, który przewiązujemy za pomocą pasa.

Judo – pasy

Podobnie jak w przypadku karate, w judo wyróżniamy zarówno pasy uczniowskie (kyu), jak i mistrzowskie (dan), którym odpowiadają określone kolory, świadczące o zdobytych umiejętnościach.

Pasy uczniowskie

• 6 kyu
• 5 kyu
• 4 kyu
• 3 kyu
• 2 kyu
• 1 kyu
• pas biały
• pas żółty
• pas pomarańczowy
• pas zielony
• pas niebieski
• pas brązowy

Pasy mistrzowskie

• 1 - 5 dan
• 6 - 8 dan
• 9 dan
• 10 dan
• pas czarny
• pas biało-czarny
• pas czerwony
• pas podwójny czarny

Judo – jak zawiązać pas?

Technika wiązania pasa w judo jest identyczna z tą spotykaną w karate. Trzeba zatem dwukrotnie opasać talię pasem, a następnie zakończyć wiązanie węzłem płaskim. Pamiętajmy przy tym, aby obejmował on obydwie pętle pasa.

Judo – mata

W przypadku judo duże znaczenie odgrywa mata. Musi być ona na tyle miękka, aby zamortyzować upadek ćwiczących osób. Dzięki temu nie są one narażone na poważne uszkodzenia ciała. W judo istotna jest również sama technika upadania, która pozwala uniknąć kontuzji. Niemniej warto zadbać o to, aby mata była odpowiednio przygotowana.

Judo dla dzieci

Trenowanie judo to doskonały sposób, aby dziecko usprawniło swoją koordynację ruchową i wypracowało zmysł równowagi. Sport ten uczy także myślenia strategicznego i przewidywania posunięć przeciwnika. Wpaja szacunek do rywala, trenera i samego siebie. Pokazuje, że dyscypliną i ciężką pracą można osiągnąć sukces.

Polecane artykuły

Hokej na trawie – co to jest? Jak zacząć?

Jaki zestaw do badmintona wybrać? Który będzie najlepszy?

Taekwondo – jak zacząć? Co należy wiedzieć?