Nóż myśliwski – jaki wybrać? Który najlepszy?

Do czego służy nóż myśliwski?

Nóż myśliwski służy do oprawiania oraz patroszenia upolowanej zwierzyny. Kiedyś pełnił także funkcję dobijania upolowanych zwierząt. Ponadto wykorzystuje się go w przygotowaniu posiłków, ścinaniu gałęzi, czy innych czynnościach survivalowych.

Jakie są rodzaje noży myśliwskich?

Noże myśliwskie różnią się między innymi konstrukcją ostrza, kształtem głowni, czy rękojeści.

Ze względu na konstrukcję ostrza wyróżnia się:

• noże o głowni stałej bardzo wytrzymałe i idealne do twardszych powierzchni, np. kordelas
• noże składane – kompaktowe, praktyczne i lekkie. Są jednak mniej wytrzymałe niż noże o głowni stałej

Rozróżnia się następujące typy głowni noży myśliwskich:

• drop point – charakteryzuje się głownią o wygiętym w łuk brzuścu i grzbiecie opadającym w prostej linii ku czubkowi. Taka budowa zapewnia dużą wytrzymałość czubka i właściwości penetrujące.
• clip point – mniejsze zakrzywienie brzuśca osłabia zdolności tnące ostrza na rzecz poprawy pchnięcia.
• hookblade – posiada hakowate nacięcie na grzbiecie, przystosowane do patroszenia zwierzyny.
• bowie – to amerykański nóż myśliwski o wklęsłym odcinku grzbietu tuż przed czubkiem w kształcie półksiężyca oraz wydatnym brzuścem. Budowa ta nadaje mu bardzo dobre właściwości penetrujące.
• rescurve – posiada brzuch w kształcie fali, czubek zbliżony do bowie bądź drop-point z wklęsą resztą ostrza. Dzięki temu jest to ostrze bardzo dobrze tnące.
• spear point – ma symetryczną głownie o średnim łuku brzuśca, którego kształt jest taki sam jak grzbiet ostrza. Ten typ ostrza zapewnia idealne właściwości penetrujące.
• dagger – to obusieczna i symetryczna głownia i ostrze podobne do spear point. Jest średnio wytrzymały, lecz dobry do penetracji zwierzyny.

Noże myśliwskie mogą posiadać różny kształt rękojeści:

• rękojeści proste – są przeznaczone do noża uniwersalnego i dobrze leżą w dłoni w każdym chwycie.
• rękojeści łukowato wygięte – gwarantują pewny chwyt, lecz uniemożliwiają krojenie na płaskiej powierzchni. Idealne do strugania.

Jaki wybrać nóż myśliwski?

Wybór noża myśliwskiego uwarunkowany jest osobistymi preferencjami oraz zapotrzebowaniem. Poszczególne elementy budowy wpływają na jego funkcjonalność.

Nóż składany a nóż z głownią stałą

• nóż składany – nie wymaga pochwy, zajmuje mało miejsca i dobrze sprawdza się w nagłych sytuacjach. Jest jednak mniej wytrzymały, narażony na zabrudzenia i łatwiej go uszkodzić w cięższych pracach. Idealny do codziennego użytku.
• nóż z głownią stałą – ma wygodniejszą głownie i jest bardzo wytrzymały. Zajmuje więcej miejsca, lecz swoją niezawodnością odpowiada warunkom myśliwskim oraz survivalowym.

Długość głowni:

• nóż składany – około 7,5 do 10 cm
• nóż z głownią stałą – w granicach 10 a 13 cm

Nóż o głowni powyżej 15 cm może być już za ciężki przy dłuższych wędrówkach, lecz dobrze sprawdzi się do cięcia drewna.

Grubość głowni:

Noże myśliwski o grubości głowni powyżej 5 mm mają skłonność do klinowania się w ciętej powierzchni.

Geometria głowni:

• właściwości tnące rosną wraz z wysokością szlifu na płazach głowni
• wytrzymałość – zależy od wielkości pola przekroju poprzecznego

Materiał na głownie noża:

Najpopularniejszym materiałem do produkcji głowni jest stal. Czasem wykorzystuje się także tytan, stopy kobaltu bądź materiały niemetaliczne typu ceramika spiekana, czy tworzywa wzmocnione włóknami szklanymi.

Przy zakupie noża myśliwskiego należy zwrócić uwagę na wytrzymałość, sprężystość, nierdzewność i odporność na ścieranie się danego materiału.

Połączenie głowni z rękojeścią:

• konstrukcja full-tang – trzpień ma długość i szerokość równą okładzinom rękojeści
• konstrukcja hidden-tang – trzpień jest węższy niż szerokość rękojeści. Dzięki temu jest lżejszy, lecz zazwyczaj mniej wytrzymały

Długość rękojeści:

W przypadku noży o stałej głowni rękojeść powinna mieć co najmniej 10 cm by umożliwić swobodny chwyt.

Materiał chwytu rękojeści:

• metalowe – duża wytrzymałość, lecz przez to też większa masa
• tworzywa gumo-podobne – świetna przyczepność, lecz duża wrażliwość na uszkodzenia
• tworzywa sztuczne na bazie nylonu – dobra przyczepność i większa trwałość od gumy, lecz są niewystarczająco sztywne do cięższych prac
• drewno, lub skóra – podatne na działanie warunków atmosferycznych
• laminaty szklano-epoksydowe – bardzo trwałe i wystarczająco sztywne do cięższych prac

Jak naostrzyć nóż myśliwski?

Do naostrzenia noża myśliwskiego wykorzystuje się kamienie ostrzące.

Kamienie te dzieli się ze względu na:

Kształt

• z płaską powierzchnią ścierną – do wszelkich rodzaju noży poza głownią rescurve
• o przekroju owalnym – do noży rescurve

Materiał

• kamienie naturalne szybko się zużywają i zapychają
• kamienie ceramiczne – po kilku ostrzeniach ich powierzchnia ulega deformacji
• osełki diamentowe – zapewniają szybkie i efektywne ostrzenie

Kąt ostrzenia

• wymuszające stały kąt ostrzenia – ułatwiają użytkownikowi ostrzenie pod tym samym kątem, lecz ograniczają długość ostrzeżenia noży
• wymuszające stały kąt ostrzenia w systemie V – umożliwiają ostrzenie obu stron krawędzi tnącej noża, lecz użytkownikowi trudniej zachować wybrany kąt

Podstawowe zasady ostrzenia

• należy naostrzyć obie strony krawędzi tnącej
• powinno się ostrzyć nóż ostrzem do przodu
• istotnym jest zachowanie stałego kąta ostrzenia na całej długości ostrza
• przyjmuje się, że optymalnym kątem ostrzenia dla stali jest 20 stopni

Nóż myśliwski sprawdzi się zarówno podczas polowań, jak i biwakowania w lesie. Podstawą zakupu odpowiedniego narzędzia jest wytrzymała, nierdzewna głownia i poręczna rękojeść. Wybór kształtu ostrza uzależniony jest od tego do czego będzie wykorzystywany nóż. Należy pamiętać, że skuteczność noża zależy także od jego regularnego ostrzenia.

Polecane artykuły

Czym jest lokalizator GPS? Jak działa?

Co to jest triathlon? Jak się przygotować?

Bieganie w terenie – czym jest trail running?