Jak bezpiecznie podkręcić pamięć RAM? Poradnik dla początkujących
Spis treści:
- Podkręcanie pamięci RAM – co będzie potrzebne?
- Co trzeba wiedzieć o podkręcaniu pamięci RAM?
- Jak podkręcić pamięć RAM?
- Co daje szybsza pamięć RAM?
- Czy podkręcanie pamięci RAM jest bezpieczne?
- Czy podkręcanie kości RAM skraca ich żywotność?
- Czy profile XMP/DOCP mogą uszkodzić RAM?
- Podsumowanie tematu podkręcania pamięci RAM
Zastanawiasz się jak podkręcić RAM? Choć może się to wymagać skomplikowane, overclocking RAM nie jest tak trudny, jak ten sam zabieg w przypadku GPU lub procesora. Jednak czy wiąże się to z jakimiś zagrożeniami? Czy OC RAM-u skraca żywotność kości? Jakie programy są polecane do tego zadania? Tego wszystkiego dowiesz się z naszego artykułu.
Polecane pamięci RAM
Podkręcanie pamięci RAM – co będzie potrzebne?
Podobnie jak w przypadku overclockingu procesora, naszym celem okaże się zwiększenie taktowania. Lepsze parametry zapewnią wyższe osiągi, ale również większe obciążenie, które przekłada się na generowane temperatury (choć nie tak bardzo, jak w przypadku procesora oraz karty graficznej). Wszystko to sprawia, że podkręcanie pamięci RAM nie jest możliwe zawsze i w każdych warunkach. Kluczowym warunkiem jest dobór właściwego wyposażenia, które pozwoli przeprowadzić cały proces w sposób bezpieczny i stabilny. Czego więc potrzebujemy?
Jeżeli chodzi o sprzęt, podstawą będzie rzecz jasna odpowiednia płyta główna. To istotny element, gdyż musi być w stanie obsługiwać podkręcone częstotliwości pamięci RAM. W innym przypadku, jeżeli mobo nie będzie z nimi kompatybilne, cały nasz trud związany z OC pamięci pójdzie na marne. Czy potrzebujemy płyty z potężną sekcją zasilania? Nie, gdyż podkręcanie RAM nie wiąże się z ogromnym napięcie, a wręcz w tym aspekcie trzeba być ostrożnym. Co do samych kości, które chcemy podkręcać, warto jest, celować w modele z radiatorami – pozwalają one odprowadzać nadmiar generowanego ciepła, choć zaznaczamy, to najmniej istotna kwestia, gdyż kości nawet podkręcone, nie grzeją się mocno.
To jednak nie wszystko, gdyż proces overclockingu RAM-u wymaga wsparcia odpowiedniego oprogramowania. Nie jest ono kluczowe do przeprowadzenia go, jednak dostarcza nam wielu kluczowych informacji, które są niezbędne do osiągnięcia bezpiecznych i zadowalających rezultatów. Poniżej prezentujemy najlepsze aplikacje, które wspomogą Cię w działaniu.
- Memtest86+ – przydatne narzędzie, które oceni owoce naszej pracy. Warto z niego skorzystać, aby poddać podkręcone kości stress testowi. Program wyposażony jest w szereg przydatnych opcji, które poddadzą kości testom. Dzięki nim możemy określić stabilność działania podkręconych modułów.
- CPU-Z – źródło wszelkich informacji o naszych kościach. Przed rozpoczęciem procedury podkręcania, polecamy ze skorzystania z CPU-Z (zwłaszcza że jest darmowym softem). Dostarcza ona wielu istotnych informacji o modułach DRAM, zanim podejmiemy próbę OC. Będą one punktem wyjścia, który pozwoli nam rozpocząć cały proces już w BIOS-ie.
Co trzeba wiedzieć o podkręcaniu pamięci RAM?
Zanim zdecydujemy się przeprowadzić overclocking RAM-u, należy zastanowić się, czy faktycznie jesteśmy tego pewni. OC wspomoże nas w gamingu oraz we wszystkich aplikacjach, które mocno obciążają moduły RAM. Choć rezultaty nie będą powalające jak w przypadku OC procesora czy GPU, zawsze będzie to dodatkowa płynność działania, nawet jeśli znikoma.
Szybsze działanie gier komputerowych jest oczywiste, jednak zauważalne będzie tylko w niektórych przypadkach. Dotyczy to głównie zintegrowanych kart graficznych, gdzie pamięć RAM jest współdzielona z kartą oraz sprzętów wyposażonych w procesory Ryzen. W tym przypadku zasób pamięci RAM wpływa na wydajną pracę całego układu. Oczywiście wiele zależy także od samych gier. Niektóre produkcje obciążają przede wszystkim kartę graficzną, inne natomiast w większym stopniu korzystają z mocy obliczeniowej procesora i pamięci RAM.
Decydując się na overclockingu, najpierw warto zapoznać się z wszystkimi najważniejszymi parametrami kości RAM. Pozwoli to zrozumieć jej specyfikę, a także lepiej przygotować się do samego podkręcania.
Warto pamiętać, by CL oraz taktowanie były w równowadze – nie należy kupować wysoko taktowanej pamięci z dużymi opóźnieniami, gdy jej potencjał nie będzie mógł zostać wykorzystany.
Jak podkręcić pamięć RAM?
Wbrew pozorom, cały proces nie jest specjalnie skomplikowany. Pamięć RAM podkręca się bowiem za pomocą ustawień w BIOS-ie lub UEFI w zakładce RAM Settings/Memory, lub podobnej (nazewnictwo zależy od producenta). Podkręcanie polega na przestawianiu timingów, czyli wspomnianych wyżej parametrów CL, RCD oraz RAS Precharge. Chcąc odblokować możliwość ich ustawiania, należy przestawić się na ręczną konfigurację (manual).
Przy podwyższaniu kolejnych parametrów, warto skorzystać z następującego równania: CL+RCD+RAS = tRAS. Nie jest to jednak regułą i wraz z nabraniem doświadczenia, można poeksperymentować. Warto obniżać każdy parametr osobno i za każdym razem włączyć program do testowania stabilności. Będzie on niezwykle ważny, ponieważ pokaże nam, jak kości zachowują się w nowych warunkach.
Podkręcanie może przebiegać poprzez:
- obniżanie timingów – tym samym dostęp do danych jest szybszy, co jest bardzo przydatne przy wykonywaniu skomplikowanych obliczeń
- podwyższanie timingów – w ten sposób zwiększa się taktowanie, co okaże się przydatne w grach czy video.
Częstotliwość taktowania można zmienić za pomocą opcji DRAM Clock. Wartość domyślną warto podnosić o kilka MHz, a następnie testować stabilność pamięci za pomocą programu Memtest. W momencie, gdy system przestanie pracować prawidłowo, należy spróbować podnieść napięcie w DRAM Voltage.
Kości pamięci DDR4 najczęściej charakteryzują się napięciem 1,2 V. Te o wyższym taktowaniu – od 1,35 V do nawet 1,5 V. Nadal jest to bezpieczna wartość (choć jest również absolutną granicą, której nie powinniśmy przekraczać). Jak już zostało wspomniane, podkręcanie DDR3 będzie dotyczyło nieco innych wartości napięcia. Na samym początku warto ustawić napięcie o 10% wyższe od nominalnego i na tej podstawie sprawdzić możliwości podkręcania. Oczywiście za sprawą programu diagnostycznego.
Bardzo dobrym pomysłem będzie stopniowe podnoszenie wartości o 1 przy mnożniku FSB, który ustawimy na 100 MHz. Za każdym razem powinniśmy sprawdzać stabilność. Oczywiście wiele zależy od tego, czy pamięć DDR4 działa z częstotliwością 2133 MHz czy też z wyższą. Żeby wykorzystać standardowe taktowanie, musimy samodzielnie ustawić taką wartość.
Co daje szybsza pamięć RAM?
Zgodnie z definicją, pamięć RAM odpowiada za przechowywanie danych, które wyróżniają się wysokim współczynnikiem odczytu. Jeśli jest jej dużo i do tego działa szybko, gracze i użytkownicy pracujący z wymagającym oprogramowaniem mogą liczyć na podwyższoną wydajność, urzeczywistnianą za sprawą szybszej realizacji poszczególnych procesów.
Wyższa częstotliwość taktowania pamięci RAM zwiększa wydajność komputera o kilka procent w przypadku współpracy z dedykowaną kartą graficzną i kilkadziesiąt w przypadku APU. Oczywiście nie oznacza to, że po overclockingu niedostępne do tej pory gry zaczną śmigać aż miło. Liczyć możemy jednak na kilka klatek na sekundę więcej niż do tej pory.
Zewnętrzny układ graficzny dysponuje własną pamięcią, która przechowuje wszystkie dane potrzebne do wyświetlenia obrazu. Z kolei APU wyposażone w zintegrowany układ jest skazane na korzystanie z pamięci RAM. Dzięki temu szybsza pamięć w komputerach z jednostkami APU notuje tak duży wpływ na wydajność.
Zmiana częstotliwość taktowania pamięci RAM być może nie spowoduje znaczącego wzrostu wydajności, jednak z pewnością zapewni o kilka-kilkanaście procent szybsze działanie systemu i obsługiwanych programów. Taki wynik w wielu przypadkach będzie na wagę złota, dlatego warto zainteresować się procesem overclockingu. Oczywiście warunkiem koniecznym zawsze będzie zachowanie odpowiednich środków ostrożności, a także ciągłe analizowanie stabilności działania podkręcanej pamięci.
Czy podkręcanie pamięci RAM jest bezpieczne?
Overclocking podzespołów powinien zaczynać się od pytania „czy to, co robię jest bezpieczne dla mojego komputera?”. Nie ma w tym nic złego, w przypadku braku posiadania wystarczającego doświadczenia, powinniśmy wiedzieć, czy nasze starania nie przyniosą więcej szkody niż pożytku. Zatem, jak ta sytuacja prezentuje się w przypadku podkręcania kości pamięci RAM?
Lepiej i łatwiej, niż ma to miejsce, jeśli chodzi o podkręcanie GPU lub CPU. Te dwa wymienione przypadki wymagają od każdego overclockera większych pokładów ostrożności, gdyż zwiększona prędkość pracy może być zbyt duża, aby komponenty, z których składa się dany podzespół ją wytrzymały, lub następuje problem termalny (zbyt duże ilości generowanego ciepła, które system chłodzący nie jest w stanie skutecznie odprowadzić).
RAM, choć tak jak każdy podzespół generuje ciepło, nie robi tego w takich ilościach jak choćby procesor, stąd problem termalny nie jest w tym przypadku przeszkodą. Wykraczając poza maksymalną częstotliwość operacyjną danej kości, nie zniszczymy naszego sprzętu. Owszem, nie będziemy raczej w stanie z niego korzystać (praca podzespołu będzie niestabilna lub system się po prostu nie załaduje), ale nasz sprzęt będzie dalej sprawny.
RAM możemy jednak uszkodzić, ingerując w napięcie kości. Ingerencja w ten parametr sprawia, że podkręcanie kości przestaje być bezpieczną procedurą, od tego momentu, jeżeli przesadzimy – możemy bezpowrotnie zniszczyć nasz sprzęt. W związku z tym, w przypadku najpopularniejszych kości DDR4 nie powinniśmy przekraczać 1,5 V, choć najczęściej rekomenduje się 1,4 V jako górną granicę.
Czy podkręcanie kości RAM skraca ich żywotność?
Ingerencja w ustawienia danego podzespołu przez zwiększanie fabrycznie ustawionych parametrów wiąże się ze skróceniem całkowitego czasu działania – kości RAM nie są tu wyjątkiem. Jeżeli zastanawiasz się jak podkręcić RAM, musisz o tym pamiętać, jednak w przypadku tego podzespołu sytuacja nie jest dramatyczna. Szanse na to, że prędzej wymienisz ten podzespół, niż zaczniesz dostrzegać negatywne skutki overclockingu, są bardzo wysokie, szczególnie jeśli nie robisz tego często.
Sprawa może ulec zmianie, jeżeli często ingerujesz w takie parametry jak napięcia czy częstotliwość zegarów. Można powiedzieć, że im częściej coś podkręcamy, tym jego żywotność spada jeszcze bardziej. Niemniej jednak, w przypadku kości RAM mamy do czynienia z jednym z „najtwardszych” elementów w naszych komputerach. Żywotność modułów pamięci ocenia się na 25-30 lat, natomiast ingerencja ich parametry skraca tę żywotność do około 15 lat. To niezwykle długi czas, stąd najprawdopodobniej prędzej po prostu wymienisz dane kości na nowe, niż doświadczysz jakichś niepokojących symptomów.
Czy profile XMP/DOCP mogą uszkodzić RAM?
Profile XMP (Intel) oraz DOCP (AMD) to zestaw fabrycznie przygotowanych ustawień, które zwiększają parametry pracy kości RAM. Wybierając je, dokonujemy niejako automatycznego podkręcania możliwości naszych pamięci w niezwykle prosty i szybki sposób. Czy jednak możliwy jest przypadek uszkodzenia RAM przez ich aktywację?
W zdecydowanej większości przypadków nie jest to możliwe, gdyż profile te są testowane fabrycznie, a ich parametry poddawane masie prób, które oceniają ich stabilność. W lwiej części, ustawienia są tak wyważone, aby nie zakłócić w żaden sposób pracy modułów RAM (głównie, jeśli chodzi o napięcia). Teoretycznie, uszkodzenia RAM byłoby możliwe, jeśli dany profil przekraczałby wartość napięcia powyżej 1,5 V. Takie przypadki nie mają jednak miejsca, niemniej jeśli nie masz zaufania, możesz samemu sprawdzić ustawienia danego profilu i wszelkie parametry, w tym również napięcie.
Podsumowanie tematu podkręcania pamięci RAM
Czy warto jest więc podkręcać RAM? Odpowiedź jest twierdząca, ale musimy pamiętać pewnych czynnikach. Nie są to minusy, jednak łączą się z tematem overclocking RAM. Przede wszystkim, nie możemy się spodziewać tak ogromnego skoku wydajności, który ma miejsce w przypadku GPU oraz CPU. Podkręcanie kości RAM nie sprawi, że nasz PC stanie się nagle demonem wydajności. Rzeczywistość jest niestety w tym przypadku smutna.
Niemniej jednak, podkręcanie RAM nie wiąże się z taką ilością negatywnych skutków, która ma miejsce w przypadku OC obu wymienionych podzespołów. Nic zatem nie stoi na przeszkodzie, aby wycisnąć dodatkowe klatki oraz zwiększoną wydajność, gdy nie wiąże się to z żadnymi konsekwencjami. Poza jednym istotnym szczegółem.
Napięcie. Pamiętajmy o tym parametrze i nie przekraczajmy bezpiecznych limitów pod żadnym pozorem – nawet jednorazowe przekroczenie może być automatycznym biletem w jedną stronę dla kości (a w skrajnych przypadkach również dla płyty głównej). Podchodźmy również z rozwagą do tematu częstotliwości, zwiększając ją w akceptowanych normach – rażące przekroczenie prowadzi do niestabilności, uszkodzenia danych, które są przetwarzane przez RAM oraz zwiększonego zużycia modułu. Niemniej jednak overclocking RAM w odpowiednich limitach jest bezpieczny i nie powinniśmy się go obawiać.
Znajdziesz w Morele
Dyski SSD - Zasilacze - Wentylatory komputerowe - DDR5 - RAM 16GB
Komentarze (3)