Optimum 2.0. Koncept pozytywnej cyberpsychologii

Paweł Fortuna

• Wydawca: PWN
• Rok wydania: 2024
• Ilość stron: 382

Wynalazki wzbudzają zdumienie i niepokój. To jest widoczne w badaniach prowadzonych w ramach cyberpsychologii, które skupiają się głównie na "mrocznej stronie" relacji między człowiekiem a technologią: od lęku przed cyfryzacją, przez liczne uzależnienia, aż po niepokój związany z perspektywą pojawienia się systemów o nadludzkich możliwościach. Czy nowe technologie są tylko generatorem stresu i niepokoju? Czy cyberpsychologia powinna być rozwijana tylko w kontekście negatywnym?

Gdy wypowiadam słowo „innowacja”, już pierwsza sylaba odnosi się do historii techniki.

Nie inaczej jest w przypadku tej książki! Nowe wydanie odzwierciedla szybki rozwój sztucznej inteligencji: wiele z koncepcji, które w pierwszej wersji książki (2021) były postulatami, stały się już częścią naszej codzienności w Optimum 2.0.

Paweł Fortuna proponuje rozszerzenie badań nad interakcjami człowieka ze sztucznymi jednostkami o aspekt związany z psychologią pozytywną, czyli optymalne funkcjonowanie. Nowe spojrzenie określane jest mianem "pozytywnej cyberpsychologii" i w kolejnych rozdziałach odkrywa naukowy i praktyczny potencjał tego podejścia. Analiza psychologiczna jest łączona z rozważaniami na temat istoty człowieczeństwa, transhumanizmu i futurystycznych wizji "silnej" sztucznej inteligencji.

Trzeba dać szansę na twórcze spotkanie ludzkiej mądrości z cyfrową technologią. Pierwszym i kluczowym krokiem jest lepsze zrozumienie sztucznych jednostek, które już znajdują się obecnie w teatrze naszego codziennego życia, a potem krytyczne spojrzenie na możliwości budowania wartościowych interakcji z nimi. Jeśli idea tworzenia pozytywnych systemów zdobędzie uznanie, będziemy mogli przekazać ją młodym ludziom. Zaproponujmy im coś więcej niż tylko nowy smartfon, Wi-Fi i pakiet ostrzeżeń przed uzależnieniami.

Z tekstu

Obecne wydarzenia i procesy wskazują, że te zmiany są nieuniknione. Jednak nie jest pewne, w jakim kierunku się one rozwijają. [...] Jako swój wkład w tę rozmowę Autor przedstawia koncept pozytywnej cyberpsychologii. Moim zdaniem jednak taka charakterystyka książki jest zbyt skromna w porównaniu do treści, które dostajemy.

prof. dr hab. Piotr Kulicki

Czytanie tego tekstu jest niezwykle przyjemne, "inkluzywne", a jego Autor wykazuje duże umiejętności w popularyzacji wiedzy psychologicznej i kulturoznawczej.

prof. dr hab. Agnieszka Ogonowska

Autor przeanalizował wiele naukowych publikacji i stworzył zbiór opisów wielu fascynujących projektów naukowych. Uważam, że ta książka jest niezwykle istotna, potrzebna i ma duże znaczenie społeczne.

dr hab. Michał Klichowski, prof. UAM

Całość tekstu składa się z pięciu rozdziałów. Każdy z nich jest poprzedzony streszczeniem i kluczowymi pojęciami, a istotną treść poprzedzają wprowadzenia w kontekst rozważań. W pierwszej części wyjaśniam koncepcję pozytywnej cyberpsychologii jako perspektywy badawczej, która umożliwia gromadzenie danych dotyczących korzystnego funkcjonowania w hybrydowych systemach. Następnie rozważam ideę projektowania takich systemów hybrydowych, które zasługują na miano pozytywnych, dzięki czemu technologia może być określana jako "dobrostanowa". Czynię to z dwóch perspektyw

uwzględnianych w badaniach nad dobrostanem: hedonistycznej i eudajmonistycznej. W zgodności z tym w czwartym rozdziale omawiam wyniki badań dotyczących subiektywnych i obiektywnych uwarunkowań satysfakcji osób, które mają styczność ze sztucznymi jednostkami, a w ostatnim rozdziale rozważam wyzwalanie potencjału kryjącego się w innowacjach mających na celu umacnianie mocnych stron człowieka. Tekst jest uzupełniony licznymi odwołaniami do danych dostępnych w Internecie w postaci kodów QR.

Z tekstu