Softstart - jak wybrać? Jaki najlepszy?

Softstart – co to jest?

Omawiane urządzenie nazywane jest układem miękkiego startu, ponieważ służy do ograniczenia tak zwanego udaru prądowego. Związany jest on z bardzo dużym natężeniem prądu podczas rozruchu urządzeń z silnikiem asynchronicznym o dużej mocy, takich jak chociażby zasilacze czy lampy.

Wspomniany udar, ze względu na to, że jego wartość przekracza prąd znamionowy, doprowadzić może do przeciążenia sieci, co zaś związane jest z ewentualnością usterek – zarówno związanych z konkretnymi urządzeniami, jak i całą instalacją.

Sofstart – zasada działania

Miękki start polega na powolnym, stopniowym podnoszeniu napięcia, aż do uzyskania wartości równej 100%. Dzięki temu silnik „startuje” powoli, co przekłada się na uzyskiwanie przez niego niskiego momentu obrotowego. Urządzenie uzyskuje pełną moc dopiero po pewnym czasie, dzięki czemu unikamy sytuacji szarpnięcia natężenia, które prowadzi do wspomnianych wcześniej skutków.

Funkcjonowanie układu miękkiego startu związane jest także z wyłączeniem urządzenia. Proces te odbywa się tak samo, tylko w sposób odwrotny. Kiedy stosować softstart? Najlepiej w sytuacji, gdy dysponujemy urządzeniem o dużej mocy, którego funkcjonowanie przekłada się na całą linię. Układ wykorzystywany jest więc bardzo często w różnego rodzaju fabrykach i halach produkcyjnych.

Jak dobrać softstart do silnika?

Pamiętać należy, iż dobór układu miękkiego rozruchu do konkretnego urządzenia nie może odbywać się na zasadzie wyboru losowego. Doprowadzi to bowiem do poważnych uszkodzeń. Dlatego też należy zwrócić uwagę na kilka istotnych parametrów, na podstawie których dopasujemy softstart do silnika konkretnego urządzenia.

PRĄD ZNAMIONOWY. Jego wartość musi być równa lub większa od prądu znamionowego silnika urządzenia, z którym produkt będzie współpracował. Co jednak w sytuacji, gdy sofstartu będzie uruchamiał kilka silników? Należy wtedy zsumować wartości prądów znamionowych tych urządzeń i dopasować układ do otrzymanej wartości.

MOC ZNAMIONOWA. W ramach tego parametru mamy dwie możliwości – albo będzie ona ściśle dopasowana do mocy silnika albo nieco większa. W pierwszym przypadku mowa jest o silnikach, które charakteryzują się normalnym rozruchem, nieprzekraczającym standardowej wartości mocy. Moc znamionowa sofstartu powinna być dopasowana do mocy znamionowej silnika. Wśród urządzeń o normalnym rozruchu znajdują się między innymi sprężarki, windy, pompy odśrodkowe i schody ruchome. Jeśli silnik posiada zabezpieczenie przeciążeniowe, należy wybrać sofstart z klasą wyzwalania równą 10

Jeżeli natomiast mamy do czynienia z urządzeniami wyróżniających się rozruchem wysokiej mocy bądź kilkoma rozruchami w przeciągu krótkiego czasu (np. 10 na godzinę), powinniśmy wybrać softstart o mocy znamionowej większej niż wartość urządzenia. Taka sytuacja dotyczy między innymi kruszarek, młynów, mieszalników i wentylatorów odśrodkowych. Jeżeli posiadają one zabezpieczenie przeciążeniowe, zdecydujmy się na produkt z klasą wyzwalania równą 30.

Biorąc pod uwagę moc silnika, wymienić możemy sofstart 4kw, 11kw, 15kw, a nawet 22kw czy 30kw – są one dostosowane do pracy z silnikami o naprawdę sporej mocy.

MOC ROZRUCHOWA. W tym przypadku moc powinna być równa kwadratowemu stosunkowi obrotów do momentu obrotowego silnika.

PRĘDKOŚĆ SYNCHRONICZNA SILNIKA. Określana jest ona wartością obrotów na minutę.

PRZECIĄŻALNOŚĆ. Parametr istotny dla urządzeń o szczególnie ciężkim rozruchu. Wartość przeciążalności softstartu musi odpowiadać wartości silnika.

TEMPERATURA OTOCZENIA. Określa się ją poprzez obliczenie średniej temperatury dobowej, która panowała w okolicach układu miękkiego rozruchu. Maksymalne wartości temperatury są różne w zależności od typu softstartu – powinniśmy więc zwracać uwagę na informacje dołączone przez producenta.

LICZBA ROZRUCHÓW NA GODZINĘ. Nie wszystkie układy są w stanie pracować w warunkach częstych rozruchów, dlatego należy sprawdzić, jaką maksymalną ich liczbę potrafią obsłużyć.

POZOSTAŁE DANE. W przypadku dysponowania silnikami o sporej bezwładności bądź momencie rozruchowym, dobór sofstartu powinien uwzględniać także takie parametry jak: czas rozruchu, cykl przeciążenia, prąd rozruchu, cykl zmiany obciążenia, moment bezwładności masy napędzanej oraz kompatybilność elektromagnetyczna.

Jak dobrać sofstart – pozostałe parametry

Poza zmiennymi istotnymi ze względu na dopasowanie układu do konkretnego silnika, należy zwrócić uwagę również na inne parametry jego pracy, dzięki którym dowiemy się, jakie posiada możliwości. Warte wspomnienia są przede wszystkim takie dane jak:

• znamionowe napięcie sterowania – bardzo ważny parametr, na podstawie którego możemy dostosować wybór softstartu do warunków pracy,
• rodzaj napięcia sterowania – wymienić możemy między innymi napięcie AC, związane z prądem przemiennym oraz napięcie DC, dotyczące prądu stałego,
• wymiary sofstartu – istotne ze względu na jego montaż. Zwrócić powinniśmy uwagę na szerokość, wysokość oraz głębokość produktu (wymiary podawane są w wartościach netto),
• pobór prądu – zazwyczaj nie przekracza on granicy 10 A,
• maksymalne napięcie pracy – jeżeli nie chcemy doprowadzić do zniszczenia sofstartu, musimy sprawdzić, z jakim napięciem będzie miał on do czynienia. Najczęściej na rynku znaleźć można produkty z maksymalnym napięciem rzędu 600 V, choć dostępne są również mocniejsze modele,
• liczba faz – sofstart dopasowany jest również w zależności o liczby faz w sieci. Na rynku bez problemu znajdziemy zarówno sofstart jednofazowy, jak i trójfazowy,
• moment rozruchowy – mówi nam o tym, z jaką mocą silnik będzie startował. Wartość ta zazwyczaj oscyluje w granicach od 30 do 80%,
• obecność wyświetlacza – dobrej jakości produkty zawierają specjalny wyświetlacz bądź lampki sygnalizujące o stanie urządzenia. Zielona lampka oznacza, że rozrusznik został zasilony, a żółta, że osiągnięto napięcie znamionowe,
• stopień ochrony – każdy sofstart powinien wyróżniać się stopniem ochrony IP20, który oznacza zabezpieczenie przed dostępem do części niebezpiecznych palcem oraz przed ciałami obcymi o średnicy od 12,5 mm,
• rodzaj urządzenia – niektórzy producenci przygotowują sofstarty specjalnie przygotowane do pracy z konkretnym typem urządzeń. Pod tym względem wymienić można sofstart do szlifierki, transformatora czy spawarki.
• dodatkowe wyposażenie – mowa między innymi o radiatorze, wentylatorze, który wydłuża czas rozruchu, adapterze BBA, specjalnym interfejsie użytkownika, zegarze czasu rzeczywistego, klawiaturze oraz wyświetlaczu LCD bądź LED.

Sofstart – jaka firma i cena?

Istotną informacją na temat jakości wykonania omawianych urządzeń jest nazwa firmy. Pamiętajmy, że nie warto decydować się na zakup produktów niesprawdzonych producentów. Związane jest to bowiem z ryzykiem niewłaściwej pracy i występowania częstych usterek. Wszystko to sprawia, że warto polecić sofstart ABB, Scheider, Eaton, Aniro, BREVE i Euroheat.

Najtańsze softstarty, które powinny być wykorzystywane do rozruchu urządzeń mało wymagających, kosztują w graniach 400-600 złotych. W przypadku sterowania pracą bardziej zaawansowanych silników, przyjdzie nam zapłacić ponad 1000 złotych. Zdecydowanie najdroższe są produkty posiadające wiele wyposażenia dodatkowego. Ich cena często przekracza granicę 2000, 3000, a nawet 4000 złotych.

Polecane artykuły

Elektronarzędzia Bosch linii zielonej vs Bosch linii niebieskiej

Narzędzia do remontu mieszkania i domu - co kupić?

Jaki sprzęt na budowę domu?